Jablanica i seoski višeboj

Jablanica je seosko naselje u Srbiji u opštini Čajetina u Zlatiborskom okrugu. Nalazi se jugozapadno od Čajetine i prostire se dolinom istoimene reke koja izvire ispod Tornika, uliva se u Crni Rzav koji sa Belim Rzavom dolazi sa Tare.

Ovo selo poznato je po tome što se u njemu nalazi jedna od retkih drvenih crkava, crkva brvnara. Ova crkva je sagrađena 1838. godine. U sklopu crkvenog kompleksa nalaze se sobrašice, zapravo, to su male drvene zgradice koje su podizali imućniji domaćini i koje su njima i njihovim gostima služile prilikom održavanja crkvenih sabora.

U ovom selu se takođe održava poznata manifestacija pod imenom seoski višeboj.

Jablanički višeboj predstavlja autentičnu zlatiborsku manifestaciju koja je nastala u želji da se tradicionalni zanati, veštine i sportovi otrgnu od zaborava. Ovo selo koje je veoma bogato borovom i bukovom šumom uslovilo je to da se meštani prevashodno bave proizvodnjom drvene građe.

U seoskom višeboju nadmetanje se odvija u više sportskih disciplina kao što su: čobanski skok u dalj, skok u vis, bacanje kamena sa ramena, jahanje konja. Tu su takođe takmičenja u veštinama poput: seča trupaca uspravnom ručnom testerom, seča trupaca običnom testerom, prevlačenje trupaca volovima. Ova popularna vuča na vlaci kako se drugačije zove privlači najveću pažnju. Da bi se takmičar priključio takmičenju potrebno je da poseduje dorbo utreniran par volova. Volovi zatim vuku borov trupac težine blizu dve tone pri čemu vlasnik ne sme da ih udara tokom vuče. Pobednik je onaj ko za najkraće vreme prevuče trupac do cilja.

Ova manifestacija svake godine privlači sve više posetilaca, koji ostaju impresionirani ovim zaboravljenim sportskim nadmetanjima. Mnogi imaju priliku da po prvi put vide veštine i zanate koji su skoro pa izumreli. Ali poseta ovom mestu vas upoznaje i sa tradicijom i običajima, načinom života zlatiborskih seljaka. Tu je bogat kulturni program za vreme kojeg nastupaju folklorne grupe i pevači iz vika što dodatno dočarava samo atmosferu tradicionalnog zlatiborskog sela.

Kako se vama čini ova poznata manifestacija, da li ste nekada učestvovali ili posetili ovaj događaj?

Najhladniji grad u Srbiji, Sjenica zemlja sena

Sjenica je gradsko naselje u opštini Sjenica u Zlatiborskom okrugu. Današnji grad se razvio iz srednjovekovnog trga i karavanske stanice Senice na Drinskom putu. Nalazio se u župi Senica i u njoj je bio jedan od dvorova Nemanjića u srednjovekovnoj Srbiji.

Naselje se smestilo u blagoj kotlini sa svih strana okruženoj planinama, na obalama rečice Grabovice. Geografski je i ekonomski centar Pešterske visoravni koja je najveća visoravan na Balkanu i jedna od većih u Evropi.

Površina opštine je 1056 kilomerara kvadratnih, i po tome je jedna od većih opština u Srbiji. Prosečna nadmorska visina Pešterske visoravni je između 1.100 i 1.200 metara. Sjeničku kotlinu čine njen obod i Sjeničko polje koji ima nižu nadmorsku visinu za 100 do 150 metara od Pešterske visoravni. Na Sjeničko-pešterskoj visoravni su prisutne specifične hidrometeorološke karakteristike pa se zbog toga pojavljuju ekstremno niske temperature i leti i zimi.

Sjenica je u Evropi poznata kao veoma hladan kraj, pa se u zimskim danima često ubraja u najhladnija mesta Evrope. Kompleks Sjeničko-pešterske visoravni je pretežno planinskog karaktera. Godine 2005. je izmerena najniža temperatura od -42 stepena. U odnosu na sve ostale gradove u Srbijil, Sjenica je jedan od najhladnijih gradova.

Prvi put se Sjenica spominje 1253. godine u povelji kralja Uroša Nemanjića kao mesto na dubrovačkom putu, gde su pristajali i plaćali carinu dubrovački trgovci. Oslobođenje Sjenice Srbi su pokišali tokom Bečkog rata. Zbog svog geostrateškog i političkog položaja u 19. veku, Sjenica je smatrana veoma važnom tačkom, pa su prema njoj bile usmeravane vojne operacije. Poseban Sjenički sandžak je nastao 1902. godine, nakon preuređenja Novopazarskog sandžaka.

Sam grad Sjenica oslobođen je 24. oktobra 1912. godine od strane srpske vojske. Prema sporazumu između savezničkih država, veći deo Sjeničkog sandžaka, uključujući i sam grad, pripao je Srbiji, dok je manji deo pripao Crnoj Gori.

Kroz grad i u njegovoj neposrednoj blizini protiču četiri reke: Uvac, Vapa, Grabovica i Jablanica, od koji se formira Sjeničko jezero. Ovaj grad raspolaže i sportskim terenima idealnim za zimske sportove a posebno za alpske i nordijske sportove koji se nalze na Radišića brdu, Babinjači i Jadovniku. 2015. godine je izgrađen ski centar Žari sa stazama za nordijsko skijanje i biatlon kao i stazom za alpsko skijanje.

Sjenički nordijci jedni su od najboljih u zemlji i osvajači su priznanja sa mnogih domaćih i međunarodnih nordijskih takmičenja.

Ako ste ljubitelj netaknute prirode, starih običaja, tradicionalnih jela, neobičnih ljudi i skoro zaboravljenog načina života, Pešter je idealno mesto za vas. Pešterska visoravan raspolaže velikim turističkim potencijalom, posebno kada je reč o seoskom turizmu i o turizma posebnih interesa, kao što je lov, ribolov, planinarenje, planinski biciklizam i drugi vid sporta i rekreacije.