Rodna kuća Dimitrija Tucovića

“Proletarijat je klasa koja ima da izvrši do danas najvažniju ulogu u istoriji. On ima da uništi sve nečovečnosti i grozote od toliko hiljada godina, pa da na mesto svega toga, zavede socijalistički režim…”, smatrao je Dimitrije Tucović (1881—1914), srpski pravnik, političar i publicista, ideolog i vođa socijalističkog pokreta u Srbiji, jedan od osnivača Srpske socijaldemokratske stranke i istaknuti borac za radnička prava, pravdu i jednakost ljudi.

U političkoj istoriji Dimitrije Tucović ostao je upamćen i kao istaknuti kritičar politike velikih sila prema Srbiji i Balkanu, naglašavajući potrebu udruživanja balkanskih zemalja i naroda. Težio je ka ujedinjenju srpske nacije, ali je istovremeno kritikovao tadašnju srpsku politiku prema Kosovu i Albancima. Zalagao se za političku ravnopravnost žena, jednako dostupno i besplatno obrazovanje, veća radnička prava i bolje uslove rada. I pored antiratnih stavova, učestvovao je dobrovoljno u svim ratovima Srbije svoga vremena, sve do Prvog svetskog rata i Kolubarske bitke, u kojoj je poginuo u 33. godini.

Rodna kuća Dimitrija Tucovića, u zlatiborskom selu Gostilje, uživa danas zaštitu države kao nepokretno kulturno dobro od izuzetnog značaja. U pitanju je starovlaška brvnara sa četvoroslivnim krovom od šindre, podignuta 1855. godine. Kuća je u više navrata prepokrivana i sačuvana od propadanja, a nakon konzervatorskih radova, 80-ih godina 20. veka, dobila je muzejsku funkciju. Zahvaljujući Turističkom udruženju Gostilje ovaj spomen – muzej je nedavno potpuno obnovljen, uključujući i spoljašnje uređenje, a očekuje se da uskoro bude vraćeno i pokućstvo iz Narodnog muzeja u Užicu.