Stara čaršija u Ivanjici

Stara čaršija u Ivanjici je naziv za deo koji je skoncentrisan oko centra grada, koja je proglašena 1987. godine za nepokretno kulturno doba kao prostorno kulturno-istorijsku celinu od velikog značaja. Centar grada, pre svega glavna ulica Milinka Kušića, zadržao je autentičan izgled kao iz polovine 19. veka.

Jeremića kuća je jedna od najstarijih objekata u Staroj čaršiji, od dvanaest zgrada koje su ostale sačuvane posle požara. To je kuća na dva sprata u čijem se prizemlju nalazila zanatska radnja, dok je na spratu bio prostor za stanovanje. Možete je pronaći na kraju šetališta i predstavlja prepoznatljiv znak Ivanjice.

Takođe, u okviru Stare čaršije, nalazi se i “Kušića han”. Ovaj objekat predstavlja spomenik seoskog neimarstva Moravičkog kraja. Građen je u stilu planinskih kuća od kamena i drveta. Služio je kao konačište kiridžijama, koji su tu prolazili idući iz Sandžaka i sa ZLatibora. Preko puta Kušića hana nalazi se Spomenik revolucije, najveći mozaik na prostoru bivše Jugoslavije. Autor ovog spomenika je jugoslovenski slikar Đorđe Andrejević Kun. U radu su mu pomagale tadašnje mlade kolege, a kasnije afirmisani umetnici Nada Hude, Miloš Gvozdenović i Ljuba Lah. O umetnicima je ostavljen zapis na ploči koja se nalazi na severnoj strani spomenika.

Spomenik se nalazi na pravouganom postamentu načinjenom od ploča belog mermera. Sa prednje strane se nalazi mozaička predstava koja je urađena od sitno glaziranih keramičkih pločica koja predstavja skup revoluconara u borbenom jurišu. Sa strane su postavljene mermerne žardinjere. Ovaj spomenik je otkriven 1957. godine.

Stara čaršija u Ivanjici je decenijama unazad bila kulisa za snimanje filmova i serija u zlatno doba jugoslovenske kinematografije. Promociju Stare čaršije, kao mesta za snimanje filmova, započela je Soja Jovanović snimanjem prve filmske verzije “Sumnjivog lica” Branislava Nušića, pedesetih godina prošlog veka. Zatim je Zdravko Šotra snimio čuveni serijal “Više od igre” i nakon toga film “Sok od šljiva”, “Užička republika” i tako redom. Ovoj filmskoj epohi naročito je pogodovao autentičan ambijent varošice iz 19. veka, pa je Ivanjica u jednom periodu imala naziv “mali Holivud”.

Centar Ivanjice sličan je beogradskoj Skadarliji, ali meštani ove varoši nikada ne bi napravili takvo poređene. Radije bi rekli obrnuto jer je tradicija na njihovoj strani. Još od davnina ljudi su se okupljali u kafanama u centru grada, na čašicu razgovora.

I danas, leti sve vrvi od domaćih šetača, ali i turista koji vole da se pomešaju sa tom veselom masom.